I'm a Baby!

Translated to Filipino by Rey Agapay from “How Venice Became a Museum” from the book, WHY NATIONS FAL by Daron Acemoglu & James A. Robinson (First article from Ch. 6 – Drifting Apartm pp. 152-156), Published by Profile Books (USA) 2013 ANG PAG-USBONG NG MAUNLAD NA REPUBLIKA NG VENICE Ang Venice ay binubuo ng mga isla sa pinakatutktok ng Adriatic Sea. Noong Middle Ages, ang Venecia na yata ang pinakamayang lugar sa buong mundo, isang lipunang nangunguna rin sa kasayasayan ng “inclusive economic and political institutions;” ang kanilang sistema ng pamahalaan at mga paraan para kumita ng pera ay isa sa pinakabukas at pinakapatas sa lahat. Naging malayang repulika ang Venice noong 810AD, na suwerte nama’t panahon ito ng unti-unting pagbangon ng Europa sa pagbagsak ng Roman Empire. Ang mga haring tulad nina Charlemagne ay mayroong matatatag na central powers kaya may stability at kapayapaan. Dahil dito lalong lumawak ang pangangalakal sa mga ibayong dagat, at bilang isang bayan ng mga mandaragat sa kapuluang nasa puso ng Mediterranean, madaling ito napagkakitaan ng mga taga-Venice. Dahil sa inaangkat nila sa Silangan na spices, mga produkto ng Byzantine, at mga alipin, yumaman ang Venice. Matapos ang mahigit 100 taon, ang kanilang populasyon ay lumago sa 45,000 na lumaki ng 50% at naging 70,000 noong 1200, at muli ng 50% upang umabot ng 110,000 noong 1330. Noong mga panahong iyon, ang Venice ay singlaki na ng Paris at tatlong beses ang laki sa London. ANG PAGYAMAN NG MAS MARAMING MAMAMAYAN Ang sikreto ng mabilis na pag-unlad ng Venice ay ang mga naimbento nilang uri ng kontrata para sa mga gustong magnegosyo na talagang nagpabukas sa kanilang economic institutions. Ang pinakakilala sa mga kontratang ito ay ang “commenda” na kontrata ng mga magkasyoso sa isang balikang biyahe ng barko o trading mission. Ang commenda ay sa pagitan ng dalawang uri ng negosyante, iyong “sedentary” o nakapirming kasyoso na mananatili sa Venice at iyong maglalayag na kasyoso. Depende sa uri ng kasunduang commenda, ang “sedentary partner” madalas ang mamuhunan nang pinakamalaki para sa biyahe samantalang ang traveling partner ang sasama sa kargo ng barko. Sa ganitong paraan, nababantayan ang pinuhunan ng naglabas ng pera at maaari namang makihati sa kita ang bumiyahe lamang. Sa commendang 100% ang puhanan ng sedentary partner, 75% ng kikitain ang sa kanya at 25% ang mapupunta sa naglayag. Mayroon ding commendang “bilateral” na tinatawag kung saan 67% ang kapital na ilalabas ng sedentary partner kapalit ng kalahati ng kikitain. Ang ganitong sistema ay nakatulong magpaunlad sa napakaraming baguhang negosyanteng walang kapital maliban sa lakas ng loob nilang makipagsapalaran sa dagat. Sa una’y 100% ng kapital ay mula sa isang sedentary partner, at ‘di maglalaon ay makapagpupundar na rin sila ng pera para sa bilateral na commenda. Maraming taga-Venecia ang napaunlad ang kanilang kabuhayan sa sistema ng commenda. Ang mga opisyal na dokumento noong mga panahong iyon ay puno ng mga pangalan ng mga negosyanteng hindi naman talaga mula sa mga dati ng mayayamang pamilya. Noong 960AD, 69% ng mga kumita ay mga bagong pangalan, 81% noong 971AD, at 65% noong 982AD. Ang inclusiveness sa ekonomiya ay nagdulot ng pagdami ng mas maraming pamilyang mangangalakal na siya namang nagpabukas sa sistemang pampulitika nila. Ang pinuno ng Republika ng Venice ay tinatawag “doge” na manunungkulan habambuhay matapos piliin ng General Assembly. Bagama’t ang pinakadominanteng paksyon sa General Assembly ay iyong binubuo ng ilang mayayamang pamilya lamang, noong 1032 ay napagdesisyunan pa rin sa pagtitipon na ito ng lahat ng mamamayan na ang pagpili sa doge ay sasabayan ng pagpili ng Ducal Council upang bantayang huwag masyadong lumawig ang kapangyarihan ng doge. Ang unang doge na napili kasabay ng isang Ducal Council ay isang nagngangalang Domenico Flabianico, isang mayamang mangangalakal ng seda subalit hindi galing sa mga pamilyang dati ng nasa pulitika. Ang mga pagbabagong ito sa sistema ng pamahalaaan ng Venice ay nasundan ng lalong paglago ng kalakal at paglakas ng hukbong pandagat ng Venice. Pagdating ng 1082, monopoliya na ng Venice ang pakikipagkalakalan sa Constantinople kaya’t isang Venetian Quarter ang itinatag doon upang panuluyan ng may sampung libong Venetians na nakadestino roon. Makikitang magkaakibat ang inclusive economic at political institutions sa pag-unlad ng isang bayan. GOBYERNONG MAY PANANAGUTAN SA MGA TAO Malaki ang kinalaman ng pag-unlad ng mga mamamayan ng Venecia sa pagbubukas ng sistema ng pamahalaan lalo nang mapaslang ang doge noong 1171. Ang unang pagbabago ay ang pagkakatatag ng Great Council na pinakapagmumulan ng kapangyarihang pampulitika. Binubuo ito ng iba’t ibang opisyal, tulad ng mga hurado, at karamihan ay mga dugong-bughaw. Taun-taon nadaragdagan ang Great Counci ng isandaang bagong miyembro mula sa mga nominado ng komite na binubuo ng apat na taga-konsehong napili sa pamamagitan ng palabunutan. ‘Di naglaon, ang Great Council ay nahati pa sa dalawa – ang Senado at ang Council of Forty na may iba’t ibang kapangyarihang pang-ehekutibo at pang-lehislatibo. Ang ikalawang malaking pagbubukas sa sistemang pulitikal ay ang pagkakaroon ng Ducal Council na napipili sa pamamagitan ng palabunutan mula sa mga miyembro ng Great Council. Ang tanging trabaho ng Ducal Council ay magmungkahi ng puwedeng mamuno bilang doge. Bagama’t ang kanilang nominado ay kinakailangan munang sang-ayunan ng General Assembly, malaki ang impluwensiya ng Ducal Council sa kung sino ang magiging doge sapagkat iisa lamang parati ang kanilang nominado. Ang ikatlong pagbubukas ay ang panunumpa ng doge na siya’y mamumuno sa ilalim pa rin ng konseho. Sinisiguro naman ng Ducal Council na ang doge ay susunod sa mga desisyon ng Great Council. Ang mga pagbabagong pulitikal na ito naman ay nagdulot ng mga pagbubukas sa sistemang pang-ekonomiya. Nagkaroon ng mga batas na saklaw ang mga pribadong kontrata at pagkalugi ng negosyo, at natatag ang mga korte at korte ng paghahabol (appeals court). Lalong naging madali ang pagtatayo ng mga bagong uri ng negosyo at kontrata. Dito na rin nagsimulang umusbong ang mga makabagong sistema ng pagbabangko sa Venecia. Tila tuluy-tuloy na nga ang pag-usad nila bilang isang bayang may mga institusyong pangkalahatan ang benepisyo. ANG PAG-USBONG NG "POLITICAL DYNASTIES" Ang paglago ng ekonomiya dahil sa mga institusyong bukas at patas ay nagdudulot ng malikhaing pagbuwag o creative destruction ng mga negosyo. Ang pagpasok ng mga mga bagong negosyante sa tulong ng commenda o iba pang uri ng inclusive economic institutions ay nakababawas sa kita at banta sa political power ng established elites. Kaya ang mga elite na nakaupo sa Great Council ay may malaking dahilan upang isara ang sistema sa mga baguhan. Noong Oktubre 3, 1286, inihain ang isang panukala sa Great Council na ang mga bagong miyembro ay dapat munang makumpirma sa Council of Forty na kontrolada ng mga mayayamang pamilya pero hindi ito nakalusot. Matapos ang dalawang araw, isang kaparehong panukala ang inihain na siyang naaprubahan at tuluyang naging batas. Mula noon, ang isang tao ay hindi na kailangan ng kumpirmasyon para mapabilang sa Great Council kapag ang kanyang ama at lolo ay dati ring miyembro ng konseho. Iyon lamang hindi mula sa “political dynasty” na tinatawag ang kinakailangan dumaan sa Ducal Council. Lalo pang naging mahirap ang pagpasok sa pulitika ng mga ordinaryong mamayan nang ilang araw lamang ay naisabatas na ang isang bagong miyembro ng Great Council (o iyong hindi kuwalipikado sa “automatic confirmation”) ay dapat munang maaprubahan hindi lang ng Council of Forty, kundi pati na rin ng doge, at ng Ducal Council. Ang mga pagbabagong ito sa kanilang Konstitusyon o Saligang Batas ng 1286 ang sinasabing naging simula ng “La Serrata” - “Ang Pagsasara” ng Venice. Pebrero 1297, awtomatiko na ring nominado at aprubado sa Great Council ang sinumang nagsilbi na rito sa nakaraang apat na taon. Tanging ang mga bagong nominado lamang ang kinakailangan na lang dumaan sa Council of Forty (bagama’t labing-dalawang boto lamang ang kailangan para maaprubahan). Matapos ang ika-11 ng Setyembre 1298, ang mga dati nang taga-konseho at ang kanilang kamag-anak ay hindi na kailangan ng kumpirmasyon. Tuluyan nang naging ekslusibong samahan at sarado sa mga bagong mukha ang Great Council. Ang mga miyembro nito ay nagmistulang aristokrasyang namamana at naipapasa sa kanilang kaanak ang kapangyarihan. Tuluyan nang naging institusyon ang ganitong kalakaran nang mailathala noong 1315 ang “Libro d’Oro” o Gintong Libro na opisyal na tala ng Venetian nobility. Mayroon din namang mga pagtutol sa ginawang unti-unting pagkamkam sa kapangyarihan ng iilan noong mga taaong 1297 hanggang 1315. Upang mapatahimik ang ilang bumabatikos, pinalaki ang Great Council, mula 450 naging 1,500 na miyembro. Ang paglaking ito ay sinabayan naman ng paghihigpit sa mga taumbayan. Bumuo sila ng kapulisan sa unang pagkakataon sa Venice noong 1310 upang makontrol ang pagtutol ng mga mamamayan at tuluyang mapatibay ang bagong sistema ng pamamahala sa kanila. EPEKTO NG KAUNLARAN AT KAPANGYARIHAN PARA SA IILAN LAMANG Kasunod ng Serrata sa pulitika ang Serrata sa larangan ng ekonomiya. Ipinagbawal na ang commenda na siyang unang nagpaunlad sa lahat ng taga-Venecia. Hindi na ito nakapagtataka dahil ang commenda ay nakakatulong sa mga bago at maliliit na mangangalakal na siyang gustong iitse-puwera ng mga establisado nang pamilya na siya na ring gumagawa ng mga batas sa Great Council. Noong 1314, inilagay ng pamahalaan ang lahat ng pangangalakal sa kanyang kontrol, nagpataw sila ng malalaking buwis sa sinumang nais pumasok sa industriya. Naging monopoliya na ng mga dati nang mayayaman ang pakikipagkalakalan ng Venicia sa malalayong bayan. Ang lalong pag-unlad ng iilan lamang ang naging simula ng pagbagsak ng ekonomiya ng Venice. Ang republikang muntik nang maging “world’s first inclusive society” ay nakamkam ng iilang nakakuha ng kontrol sa gobyerno at ekonomiya at tuluyan itong isinara sa karamihan. Bumaba nang isandaang libo ang populasyon nila pagsapit ng 1500, at noong mga taong 1650 hanggang 1800, kung kalian lumago ang populasyon ng Europa, lalong lumiit ang sa Venice. Marahil sila dapat ang makadiskubre ng mga bagong ruta ng pakikipagkalakalan sa mga ibayong dagat o nakaimbento ng marami pang makabagong institusyong pang-ekonomiya pero ngayong, maliban sa kaunting pangingisda, ang ekonomiya ng Venecia ay nakasalalay na lamang sa turismo. Ang mga Venetian ngayon ay gumagawa ng pizza, ice cream, at makukulay na babasaging souvenir para sa mga turistang dumarayo para masilayan ang mga bakas ng karangyaan ng Venice bago ang La Serrata – ang Palasyo ng Doge, ang mga nililok na kabayo sa Katedral ni San Markus na kanilang naiuwi mula sa Byzantium noong namamayagpag sila sa buong Mediterranean. Ang mga kanal at palasyong kupas – ang buong Venecia – ay isa na lamang tourist attraction.

FROM MABUHEY TO NAMASTE

The standing all-expense paid invitation to India extended by my best friend Vichael now seems very enticing to a TV writer reeling from work-related heartaches. Plus, PAL has recently started flying direct to New Delhi, as India offers Visa-on-Arrival to Philippine tourists. I called up Vichael, whose been based in New Delhi for a couple of years, and it was set.
I booked the flights close to my intended departure so the roundtrip tickets cost a bit more at about USD900. Left evening in Manila and touchdowned about 1am at the impressive and new India Gandhi International Airport. I think PAL has since lowered the frequency of its direct flights to New Delhi, but I think it still remains the most convenient (and cheapest way to go there).
Check with the Indian Embassy website about requirements for the Visa-on-Arrival. I was ready with the Visa fee (about P2000) and passport photos. Mabilis lang naman ang prosesong ito sa airport.

Pagkatapos, armed with his diplomatic passport which allows him access into the airport, sinalubong na’ko ni Vichael ng isang bonggang-bonggang “Namaste! Welcome to India!”

Bago tumungo sa aming unang destination ay inikut-ikot muna kami ng kanyang Hindu driver around New Delhi, siyempre ‘di hamak na mas malawak ang New Delhi sa buong Kalakhang Maynila kaya mga major tourist spots lang na aking na-research ang dinaanan namin tulad ng Gate of India, at ang Red Fort (na sa kadiliman ng gabi ay black lang.) Pumasok din kami sa bakuran ng Philippine Embassy na ayon kay Vichael ay isa sa pinakamalalaking bakuran sa mga embahada ru’n. Tapos sa daan ay may nadaanan kaming lalaking hubo’t hubad.

Malapit na pala kami sa train station kaya kumakapal na rin ang tao – mga biyahero, nangangalakal, at holy men na kakapiranggot lang ang kasuotan o kung minsa’y wala at all.

Delhi can look like any Asian capital with its traffic and crowds but one distinct flavor is the sari. Women all over India wear the national costume as ubiquitously as jean are here. New Delhi women are drawn to dark-colored saris, while rural women wear the bright, floral hued ones. India, too, has very intimidating motorists. Dito ang pagbubusina is not considered rude, it is actually encouraged so other motorists and pedestrians would know of your speedy arrival. Side mirrors are also optional kaya makakatulong talaga ang pagbusina. Oo, totoo ‘to. karamihan sa mga kotse sa India walang side-mirror, o kung meron man, iisa lang. Kaya busina sila nang busina! Nakakaloka! Cars, rickshaws, bikes, mini-trucks come in all directions! Dedma sa lanes, at parang laging maghe-head-on collision kung hindi lang mag-iiwasan sa pinakahuling ang nagsasabong na sasakyan. Sa India ko na-realize na mababait pa pala sa daan ang mga gagong taxi drivers ng Maynila.

Sa train station ko unang na-experience ang quintessential India – or the Amazing Race India. Nope, hindi dahil mabaho. For some reason ito ang laging unang tinatanong sa’kin, kung mabaho raw sa India. Hindi mabaho sa India, I cannot emphasize this enough! Although, nagkalat sila everywhere! Mula sa steps leading to the entrance of the station, sa mga stairs to the different platforms, hanggang sa mismong mga platforms, nakahilata lang ang mga Indians sa sahig. Merong nakahilata sa bangko, merong mga naglalatag ng kumot o kartong mahihigaan, pero karamihan, talu-talo na basta mahihigaan, HIGA! “Business class” yung tickets na kinuha ni Vichael, siyempre, so meron naman kaming airconditioned na waiting area. may banyo rin na mukha namang maayos pero hindi ko na dineyr pasukin. Dito sa waiting area na-meet namin ang isang Austrian backpacker na si Denise. Papunta rin siyang Agra kaya inimbitahan na namin siyang sumama sa’min.

Kung mamatahin ng Manilenyo ang train station ng New Delhi, mas mabuti na ‘to kung tutuusin sa bus system natin na ‘di hamak na mas mahal at mas inefficient dahil mas kokonti lang ang nadadala nilang pasahero, kalat-kalat ang mga provincial bus stations natin, at nakakasikip pa ang mga bus sa kalsada kahit du’n pa lang sa pagpa-park nila sa mga istasyon. Ang tren hindi natatrapik, at sa equivalent na P350 pesos na pamasahe may masasarap pang pagkaing hinahain (freshly cooked at the train’s catering car). Sa mga train rides na ito una kong na-appreciate ang tea. It is served with every meal that usually consists of dahl, curry, yogurt, vegetables, and sweet bread for dessert. Tea is served hot from a pot, and is taken with sugar cubes and milk. Walang sinabi kahit na ang deluxe trip ng Victory papuntang Baguio!



ANG UNDERWHELMED SA TAJ MAHAL

After a couple of hours, narating na rin namin ang Agra, home of the Taj Mahal. Sa totoo lang, sawa na yata si Vichael sa dami ng mga Pilipinong naipasyal niya rito. Nadala na rin yata si Vichael sa mga ilang bisitang na-underwhelm daw sa Taj Mahal kaya hindi niya masyado na ring binild-up ang world-famous landmark. Pero nag-insist pa rin ako kahit na mahaba pa ang bibiyahiin mula New Delhi dahil para na rin nga naman akong nagpunta ng France nang hindi nakikita ang Eiffel Tower kung pupunta ako ng India pero hindi ko makikita nag Taj Mahal, ‘di ba? Nu’ng naglalakad na kami papalapit sa kanya ay napuno na’ko ng excitement at makikita ko na sa wakas ang dati’y nababasa’t nakikita ko lang sa mga litrato. Hindi mo matatanaw ang Taj Mahal mula sa malayo. Nakapaloob pala kasi ito sa isang courtyard na napaliligiran naman ng mataas na moog. Ang moog ay may malaking gate na kung saan matatanaw mo na ang Taj Mahal. Doon pa lang, napuno na’ko ng kaligayahan nang matatambad ang ilang bahagi ng pianaka-engrandeng mosoleyo sa daigdig. Hindi ako makapagsalita, namangha talaga ako sa Taj Mahal! At sabay ng aking kaligayahan ang inis… inis sa kung sinumang tinutukoy ni Vichael na na-underwhelm daw sa Taj Mahal. Bobo siya! O kaya’y napakalungkot na tao para ma-underwhelm sa ganitong architectural marvel, na isang monumento para sa pag-ibig! Para ma-underwhelm ka sa Taj Mahal kailangan ikaw ‘yung taong nakaligtas sa isang plane hijacking at nag-parachute pababa sa pyramids of Giza sa Egypt, o kaya’y isa kang transgender na matapos ipaglaban ang karapatang mag-compete ay nanalo kang Miss Universe! Otherwise, sorry, bobo ka.

We availed of the audio tours na nakatulong nang malaki para malaman ang kuwento at mga detalye ng Taj Mahal at ng mga nakapaligid na hardin. Iikutin ninyo ang hardin, aakyat kayo sa malaking fountain across the mausoleum, and finally, on the platform where the Taj is. Tapos ay papasok na kayo kung saan magkatabing nakahimlay ang mag-asawang nagbigay sa’tin ng Taj Mahal. Masuwerte raw kami sabi ni Vichael at maganda ang panahon, at hindi gaanong matao. Ang isa pa raw maganang paraan para makita ang Taj Mahal ay by moonlight. Maybe I’ll put that on my bucket list, or I’d wish that anyone reading could do that at i-tag na lang ako sa mga pictures.



THE COLORS OF JAIPUR

After a hearty Indian feast at a restaurant recommended by our handsome chauffeur, roadtrip na papuntang Jaipur. Nasa passenger seat ako na nakakawindang dahil left-hand drive sila doon. May mga times na gusto kong magmanibela. Most of the time, inaliw ko na lang ang sarili ko sa mga eksena ng rural life sa gilid ng four-lane national highway. Dito ko unang napansin ang mas makikintad na kulay ng mga sari sa probinsiya - blue kung blue, red kung red, orange kung orange, yellow kung yellow!

Mga apat na oras din yata ang biyahe papuntang Jaipur. Malalaman mong naandu’n ka na kung ang mga gusaling inukit sa bato ay kulay pink na. Pink! Jaipur is literally a mix of old and new, sa city center may mga international brand name stores at meron ding mga shops that sell traditional artifacts. Vichael booked us rooms in what used to be a home of the Indian royals. Now it’s a charming boutique hotel with intricate woodcarvings, ornate paintings on the walls and ceilings, and majestic furniture. We slept on four-poster beds!

We had dinner at a rooftop restaurant, where the waiters are handsomely chinito! I learned that they are Northern Indians, near the Indochinese border, and just as racial prejudice exist against people who look different in other parts of the world, here, the Asian-looking Indians are usually marginalized.

Kinabukasan, we set out to visit ancient palaces and fascinating gardens. The grandest we’ve seen lies just outside Jaipur, in Jodphur, the majestic Mehrangarh Fort, which seems to occupy the entire summit of a mountain. You can choose to ride an elephant but Lonely Planet discourages this as the welfare of the beasts is in question. Our trusty car took us right up to the entrance of the palace. It is easy to get lost in the labyrinthine structure with its circuitous hallways that lead to mysterious rooms and balconies, each offering a different vantage view of the surrounding river and planes. We explored entered tunnels and dungeouns that supposedly lead to the city. At one hallway, a snake charmer immediately played his flute the moment we entered, and I saw the head of a black cobra emerge from the basket infront of him. I immediately ran away, my fear of snakes getting over my desire to view a potentially fascinating sight.

Going back to the city, we made a quick stop to view a palace built in the middle of a lake. Right in the old city is Hawa Mahal (Palace of the Wind) with its intricately carved windows and walls, then we went to another UNESCO Heritage sight, Jantar Mantar, a courtyard which features gigantic sculptures, which are actually instruments that could accurately measure the positions of the heavenly bodies, among other things. Beside it is the City Palace, which features museums on the life of Indian royalty up to the British occupation. One quick stop at another palace near the train station and we parted ways with our Austrian backpacker friend. She was off to explore Udaipur, famed for its enchancting lakes, while Vichael and I have to go back to New Delhi before venturing to our next stop.



ONE NIGHT IN DELHI

More hearty meals on our train ride back to the capital, then I finally got to spend the night at Vichael’s apartment, which is just across the New Delhi Deer Park and, yes, there were actual deers in that vast wooded park. As this would be our only time in the city, Vichael had to make me experience some of hot Delhi nightlife. We went to a singles bar and danced and drank with cosmopolitan New Delhi men. Incidentally, and pangalan ng bar ay “Pepper,” in Tagalog…



THE HINDU AND MUSLIM FESTIVALS

The next morning we had to catch a flight to the holy city of Varanasi, where the Holy Ganges River flows. Spice Jet ang pangalan ng domestic airline. Varanasi has a modern airport that welcomes tourists and pilgrims from places like Nepal and Bhutan. Ganges View Hotel sits on the bank of the Ganges, the most sacred river in Hinduism. Alcohol is not served in these establishments that sit on what is considered sacred soil. Onions and garlic are also banned due to religious dietary customs. Just the same, Indian food remains palette-tizing, with its wondrous colors and spices that may assault the tongue at first, but slowly ease its way into your mouth’s enjoyment.

Pero nahirapan akong enjuyin ang leg na’to ng India trip namin. It was the middle of the day when we touched down, and our quest for an open restaurant had Vichael and I navigating the hot, narrow, dusty, dinghy, and cow dung-littered streets of Varanasi. Nang binanggit ko kay Vichael ang aking kaunting pagka-eew, siyempre hiniritan chinallenge niya ang pagka-kowboy ko, nainis ako and asked him to just shut up, tumahimik na lang siya, at pinalipas na lang namin ang tanghali. Baka pagod lang ‘to.

Nagising kami sa mala-piyestang energy sa labas. Kakalubog lang ng araw at maraming mga Hindu devotees, garbed in their colorful saris, ang nagdaragsa sa ghat sa mismong tapat ng aming hotel. Ang ‘ghat’ ang mga istraktuang may hagdan patungo sa tubig na mahahanap sa pampang ng Ganges River. Dito nagtatampisaw, lumalangoy, naglalaba, nagsisipilyo, nagmumumog, naglalaba, nagdarasal, nag-aalay, nagme-meditate, nananalangin, at sa kaso ng mga ‘burning ghat,’ nagpapa-cremate ang mga Hindu. Ang hotel namin ay nasa mismong pinakadulong ghat kaya kitang-kita mo kung paanong magsama-sama ang mga nananalangin, parang Quiapo sa tabing-ilog!

Nakakakamangha ang selebrasyon sa paligid, at dumagdag pa ang mga Muslim na nakamagagarbong tunic. Noong araw na’yon pala’y nagkasabay ang Pista ni Ganesh (the Elephant deity) ng mga Hindu, at ang Eid ul-Fitr (End of Ramadan) ng mga Muslim, kaya parang sa Bisperas ng Pasko ang malalanghap mong saya at excitement.

Nagpahatid kami sa pangunahing ghat, at mula sa isang bangkang nakadaong ay natunghayan namin ang seremonyas ng mga Hindu. Para nga siyang Misa na may sabay-sabay na pagkanta’t pagdarasal. Ang altar ay isang mataas na entabladong nakaharap sa Ilog, at ang mga pari ay may kinakampay-kampay na apoy.

Sa buffet dinner pagbalik sa hotel, sa isang small wooden hall ornately decorated with Indian paintings and furniture, naka-table namin ang dalawa pang Austrian, isang guwapong college student, at isang middle-aged Catholic priest na naintriga yata nang mag-sign of the cross kami right before eating. The student was off to see New Delhi in a few days, while the priest will visit the bodhi tree where the Siddharta Guatama Buddha achieved nirvana. You can tell that was some conversation on religion over dinner.



A SOUVENIR FROM MUDRA GANGA

Sa kabila ng warning na masyadong swollen ang Ilong Ganges at hindi safe, mamangka, sumugod pa rin ang mga turista sa mga ghat para ma-experience ang isang Lonely Planet recommended experience - boating at dawn on the Ganges River. Buhay pa naman kami so I would say the risk was well worth it. At dawn, river and the ghats, turn golden. And from the boat you see the colorfully clad worshippers doing their morning rituals at that ghats. The Ganges is irrefutably polluted but the devotees don’t seem to mind as they bathe and drink the water. We even saw a shrouded corpse awaiting to be burned. Dahil nagdi-dip naman ako sa Manila Bay tuwing nagda-dragonboat, inisip kong mag-dip pero nakakatakot ang ragasa ng tubig, at natakot din ako sa nabasa kong warning na maaaring makakita ka pa ng mga lumulutang na body parts sa ilog. Still, mystical pa rin ang power allure ng Ganges River, lalo kung nakita mo kung paanong manapalataya sa kanya na ang mga Hindu. At one point, sa lakas nga ng alon, natangay ang bangka namin papalapit sa isang ghat na punung-puno ng mga nagdarasal. Tarantang-taranta ang mga mag-amang bangkero dahil tatamaan nila ang mga tao, pero ‘di natinag ang mga holy men sa kanilang pagdarasal, ni hindi sila umalis sa kanilang puwesto at sa kanilang praying posture, bagama’t tinitignan na nila nang matalas ang bangkero. Last minute na rin nilang naiiwas ang bangka. Amen.

Later that day, while checking out the stores (bought nice silk scarves at bargain price from a shop owner who said we looked like the Hong Kong athletes who bought from him during the Commonwealth Games), we ventured into the shop of a Varanasi artist. He proudly showed us clippings of articles about him, quite a few about his world record for the most number of paintings of Ganesh done in one marathon session. He led us into his private studio and showed us more artworks. Vichael bought two watercolor renditions of Ganges, one for himself and the other for me. Then the man took out a necklace and said he felt like he wanted to give it to me, he even prayed over it before putting it around my neck. He asked, “Do you have wife?” I said, “No.” “Do you have girlfriend?” Again, “No.” Then he whispered, “Soon. Soon.”

The rudraksha is the nut used as prayer beads. The five divisions of the seed represent the five faces of the Shiva the Destroyer, one of the three major Hindu gods. A five-faced rudraksha considered sacred (ans supposedly lucky as a four-leaf clover). I wore the necklace never realizing its significance until I was at the Indira Gandhi International Airport that night and the airport security, eyeing my necklace, inquired “Is that real? Where did you get that?”

“I hope so. He just gave it to me,” I deliberately gave a vague answer. And as I stepped off the inspection platform, I saw him point me out to the other guards who watched me walk away and leave their mysterious and beautiful country with hopefully some of the precious magic it holds.


EPILOGUE

A few days later, as I was convincing Haydee na maganda sa India at hindi mabaho sa India, she exclaimed that I smell, uhm, Indian. Driving home after that, I, too, smelled India in the car. I sniffed my left hand (the hand you were supposed to eat with as the right is considered dirty), true enough, dumikit nga ang amoy ng curry sa kamay ko. But to me, it smells delicious!

Kung talagang magugunaw ang mundo ngayong 2012, gusto kong ma-confirm at maipaalam kaagad ito sa lahat. Inaasahan kong du’n lamang natin maa-approximate ang isang global utopia. Ang pinakamalaking motivation natin kung bakit ginagawa natin ang mga ginagawa natin, kahit ‘yung mga hindi natin gustong gawin, will suddenly lose their grip on how we lead our lives. Hindi mo naman kelangang ma-stuck sa trabahong hindi mo gusto para lang may maipon ka. Hindi mo na kailangang i-shortchange ang mga empleyado mo para lang malaki ang maipatayo mong bahay kesa sa mga kaibigan mo. Hindi mo na ipagdidiinan na mas tama ang relihiyon mo (o ang pananaw mong walang relihiyon o walang Diyos) dahil ang iyong spiritual efforts ay matutuon na lamang sa pinakahuling pakikipag-usap sa anumang sinasamba mo. Kung sigurado na nga ang sabay-sabay nating pagpanaw, maging siguro ang Santo Papa magdududa kung tamang diyos nga ba ang kanyang pinagdarasalan. Pero dahil wala namang sure na sure, eh, ‘di sama-samang dasal na lang ng mga pare-pareho ng dinarasalan nang may kakaibang taimtim, habang may mas malalim na ring pag-unawa at pagrespeto sa pagdarasal ng iba na maaaring mapatunayan in a short while na sa kanila pala ang tamang daan.

Wala nang visa-visa dahil manghihinayang ang mga tao na hindi man lang nabisita ang kanilang lugar kaya’t magtutulungan ang lahat upang makapaglakbay tayo sa huling mga buwan natin dito sa mundo. Paris, New York, London, Brazil, Israel, Tokyo, Beijing, Barcelona ang mga sasadyain ko sa isang travel system na mas bukas at hospitable, bungad ng desperasyon ng mga taong ma-enjoy ang mundong hindi talaga nila na-explore noong may panahon pa.

Karamihan ng mga nakausap ko about my pre-apocalyptic vision are not convinced. Parang hindi nila ma-grasp ang pagka-optimistic ko raw. Ako naman, in turn, ay surprised na surprised that not many people agree with me. Naintindihan ko na lang kanina when I was putting my head around it, para nga namang ang hirap i-imagine ang mundo running on a system apart from what it uses now. Paano nga kung lahat ng bagot na sa trabaho nila ang nag-resign para mag-travel, nag-withdraw ng kani-kanilang pera, hindi ba magkakaroon ng financial crisis? So paano na nga? Instead of finding a solution, inisip ko na lang na kaya hirap tayong isipin eh kasi theoretical lang lahat (and even at that level hindi naman talaga natin siniseryosong theory ang end of the world by 2012). But I still assert na kung i-announce nga ng magugunaw ang mundo by the end of the 2012, magkakaroon ng drastic changes in each one of us that we cannot just fathom. I’d like to believe it will be for the better. The current system nga naman based on toiling, saving, fighting for what you think is right, delaying gratification are all founded on an uncertain future. We have to survive now and make steps that we survive whatever it is that might happen in the future. We’ve accepted and even practice some evils in the name of survival. But that need is gone when we have a definite deadline. Pull out all your money to spend on anything. Or better, money wouldn’t be an object. What use would anyone have for it in the long run?

Why would anyone put up with a stupid boss? Or would the boss still have a reason to be take credit for other’s work? Why would you put up with an abusive relationship, or why wouldn’t you take steps to make things a little better between you and that person who’ve loved you all along even when everything he does drives you crazy? What’s the point of keeping sane prisoners away from their loved ones before rapture? Indeed even if I end up sitting right next to Imelda Marcos on my way to Barcelona, why would I further jeopardize my Catholic-bashing soul from more punishment in the afterlife by punching her in the face? Wouldn’t the thought that it won’t be long before she faces God put a satisfied grin on my face? Oh, her cooky, greedy mind would shudder from the thought! I’d love to see that fear on her face, and on the faces of the countless others in government who screwed us up. Or maybe eternal damnation might be worth it if I just go right ahead and punch her in the face. What’s the worst that could happen? Her bodyguards shoot me? I’m due to the die by the end of the year anyway.

It’s really like when an aunt you only see during Christmas family reunions exclaim na “Ang lak-laki mo na!” and you don’t know exactly how to respond because you are always you, you think, so you never really notice that some considerable time has passed and you have indeed grown astoundingly. You never notice time passing until it is joltingly noticeable like 1999 changing to 2000 compared to the coming of this second year of the second decade of the millennium. You never notice until your usually inactive high school batch Facebook group suddenly comes to life through a flood of open-ended posts soliciting memories about the goings-on after lights out during retreats, the brawls on and off campus, the teachers you crushed on and the ones you cursed, and suddenly, the online merriment when a long-lost classmate you never really bothered with during high school is suddenly part of the fb group probably feels like the party to welcome back the prodigal son. You never notice Time until He suddenly slaps you with a photo taken in 1995. Scanned! Tagged! Shared! SHET!

Just like what Michelle tells her best friend and fellow batch outcast, Romy, “I thought high school was blast!” It didn’t matter what you did and who you hang out with, even to the people you thought must have had a difficult high school life would probably say that high school was fun! Hollywood and Viva Films got it all wrong! There really are no outcasts because in every high school guy's head, he is THAT cool guy unlike that UN-COOL guy! We also fussed over our hair, clothes, and "image" like any of the TGIS cast. In life, as in showbiz, when you're young you're the star. The year I turned 20 I was so sad with the fact that all of a sudden, those beautiful, pained characters in top-rating “youth-oriented programs” were no longer me.

By the time you're 25, this negative energy combusts and consumes you! My generation calls this the “Quarter-Life Crisis.” But just like the high school problems that was supposed to kill us, this existential angst only needs to be ridden out, an illusion of a problem brought about any teenager’s incompetence in accurately predicting what life would be like by the time he reaches the ripe-old age of 25.

Recovery comes after accepting that our pathetic excuses on why you’re stuck in your thankless job, why you’re not earning as much, AND why you’re still single actually just describe the typical quarter-lifer. “Marami pala tayong mababa ang suweldo at walang lovelife! Cheers!” That’s why turning 30 was a blast! It’s the time when you’re much closer to that 25-year old image that your teenaged self hoped for. Suddenly we’re all getting married, starting a family, migrating to greener pastures, getting promoted, finally turning in a profit! We realize that the past's red-number riddled transcript of records and wrong career moves did not kill us, and we're stronger for it. Sheeeet! We are living inspirations quotes!

My most optimistic and patriotic self can be still be skeptical about the very bright prospect recently pegged by HSBC in a CNN report (that the Philippines will leapfrog to be the world’s 16th largest community by 2050). Or maybe that's this nation's quarter-life crisis talking. In any case, I won’t allow any crisis to kill my spirit, I’ll keep on working hard, and will keep on loving even when it hurts, dahil kahit hindi ka sigurado kung may mapapala nga ba, mas mabuti na ‘yun kesa sumuko na lang. It worked in our individual lives, 'di ba? So this might be the time when we think about what we can actually do for others. Let me quote another inspiring movie: “You don’t have to believe in your government. You just have to believe in your country” – Harold & Kumar Escape from Guantanamo Bay.

Trinay ko talagang maniwala kahit konti pero simula pa lang nadurog na ang puso ko nang sa halip na ibili ako ng hearing aid ay inabot sa’kin ni mommy ang bote ng milagrosong tubig ng Manaog at ang maliit na booklet ng nobena. Bago raw ako matulog ay dasalin ko ang nobena sa harap ng makulay na rebulto ng Kristo Rey sa kuwarto namin ng kapatid kong si Tin-Tin, tapos ay ipahid ko raw sa aking binging kanang tenga ang ilang patak ng milagrosong tubig. Matapos ang ilang linggo, iniyakan ko si Tin-Tin, sumabog ang galit ko hindi sa Diyos, kundi sa nanay kong pumipilit sa’king maniwala sa hindi naman totoo.

Hanggang ngayon, bingi pa rin ako dahil pinayo ng isang doktor na huwag na lang ako mag-hearing aid tutal ay nakapag-adapt na raw ako sa aking munting kapansanan. O puwede mo ring sabihing dahil nagkulang ako sa pananampalataya?

Siyam na milyong deboto ang tinatantiyang nakiisa sa Pista ng Black Nazarene sa Quiapo nu’ng isang linggo. Mahigit 11 million ang populasyon ng Metro Manila. Ano kaya’ng ipinagdasal nila sa prosisyong tumagal nang halos 22 oras? Nitong linggo naman ay nagsimula na ang fiesta season sa pagdaraos ng Sinulog Festival. Halos 500 taon na ang Kristiyanismo sa Pilipinas, ang natatanging baluwarte ng Santo Papa sa Asya, naririnig na kaya ng Diyos ang ating mga panalangin? O baka naman mali lang ang ipinagdarasal natin? Wala nga naman sa mundong ito ang tunay na kaligayahan at kaginhawaan, kaya tiis-tiis lang. God will provide kaya ‘wag mong iinda kung ilan ang magiging anak mo, blessing ‘yan. Nariyan naman ang kawang-gawa ng iba’t ibang mga simbahan para tumulong, lalo sa mga panahon ng sakuna. Blessings ang mga anak kaya walang-saysay ang pagmamahalan ng dalawang taong hindi naman magkakaanak sa natural na pamamaraan. ‘Wag nang ipilit ang mga bagay na hindi natural dahil “nakakadiri” kumpara sa paghingi ng mga obispo ng luxury suv kay Gloria, at sa paglalaan ng misa ng pasasalamat sa pagbabalik-bansa ni ex-Cong. Ronald Singson via private jet matapos makulong nang sampung buwan sa Hong Kong matapos mahulihan ng ilang gramo ng cocaine. At hindi sa cocaine ako nao-offend, sa totoo lang.

Matanda pa sa panahon nina Rizal itong ating pamomroblema sa simbahan - hindi sa Diyos, hindi sa pananampalataya ng mga taong nanalig sa isang kapangyarihang higit pa sa anumang kapangyarihan dito sa mundo, dahil ano nga ba ang Simbahan kundi ang komunidad ng mga nanampalataya? Problema pa rin natin itong simbahang libug na libog sa kapangyarihan. Limang daang taon ay higit pang sa sapat na panahon upang mapabuti ang buhay ng mga taong iyong ginagabayan kung iyon talaga ang iyong pakay. O, baka nga naman masyadong minamaliit ng isang tulad kong kulang (ubos?) na ang pananampalataya sa mga nagawang paggabay nila tutal poverty of the soul ang kanilang concern, at hindi ang literal na poverty na kitang-kita saanman lalo’t sa mga dikit-dikit na mga barung-barong na nakapaligid sa nag-iisang kunkretong istraktura, ang chapel-cum-multi-purpose hall. Ang iba pang konkretong istraktura ng simbahan ay pawang mamahaling ospital na may token charity wards, at ang kanilang exclusive schools, at elitistang mga unibersidad na may mga token night schools at scholarships. All that resources to give the poorest of the poor a chance at a better life, wasted at the rich to become even richer!

At ngayon, maging ang UP nai-invade na ng mga batang hindi na kailangang tustusan ng buwis ang matrikula dahil ‘di hamak nga namang mas mahusay na ang pagtuturo sa mga exclusive schools kesa doon sa mga libreng public schools. Wala pang utang na loob akong matuturing dahil ang de-kalidad na edukasyong nakuha ko sa isa sa mga exclusive school na ito ang nakatulong sa’king makapasok sa UP. At dahil du’n, lagi kong ipagpapasalamat sa Kalangitan ang grasyang napagtanto na wala sa simbahan ang Diyos. Amen.

guys, forwarding you Tito Santa's email just now.



"If you can't handle me at my worst,
then you sure as hell don't deserve me at my best."
— Marilyn Monroe

From: "Santa Claus"
To: ray_agapie@yahoo.co.uk
Sent: Saturday, 26 November 2011, 8:29
Subject: Naughty or Nice - Powerbarkada

ho, rey! pakisabihan na ang lang powerfriends mo na gumawa na'ko ng list. before i check it twice, warningan mo muna sila! ka-birthday ni jesus, rey. kaya mo 'yan.
ho ho ho less than a month na lang! see my list below:

PowerBarkada Naughty or Nice?

7 - Carlo - laging nega on a beauiful lazy saturday morning; parang walang lovelife! no gift! NAUGHTIEST!

6 - Roy - nang-agaw ng jowa; still deserves a gift, though. like a toy snake! NAUGHTY! NAUGHTY!

5 - Sheila - awww broken family this powerbarkada get-together! paano kaya kung si rey ang absent sa kasal nila ni euven? NAUGHTY!

4 - Cindy - NICE! c'mon, nanganak siya this year. by default, nasa Nice siya kahit ano pang sama niya; bawi na lang next year!

3 - Thea - Apologetic sa pag-e-explain sa jowang tanders! NICE

2 - Val - dadalhin ako sa party! pinagtatanggol pa ang nicests! NICE! NICE!

1 ( It's a liver... it's atay! ) - Rey and Celery - kayo ang relaxed na relaxed at mapagkatiwalaang mga kaibigang lovingly working your assess off to pull of the very first out-of-town Powerbarkada Christmas Party since it started in 1996! bonggang-bongga ang gifts ko sa inyo! money, love, that will last you for a thousand Christmases! NICEST!




Santa Claus
Judge(mental) (Guilt-trip) Gift-Giver
Address: North Pole
Office. (02) 4152272 loc 0001
Mobile. (0918)9172373, (0990)8201022
E-mail. mr.santa@gmail.com

# posted by rey agapay @ 10:52 PM 0 comments

Scientists Discover Beach Bum Gene
by Larry Jamesson

Washington, DC - You’re slacking off at work and still feel like hitting the beach. If you’re Filipino, you may just be exhibiting behavioral traits inherited from your beach bum ancestors.

The study released by the University of North Washington’s Anthropological Laboratories of America, the recognized leader in cultural anthropology, reports that “The markedly different cultural aspects of Archipelagic Southeast Asian (Filipino) culture today, like the “beach lifestyle,” is a result of a prehistoric cultural clash among early Southeast Asians, as evident in each culture’s ancient history.

“It’s like they all just decided they don’t want to be royal subjects of any king, so they headed to the beach and partied for the rest of their days,” says Dr. Kenneth Battachara, who headed the study. Anthropologists call this “antecultural migration,” when an ethnic group splits due to differences in culture.

According to the study, just when the great Southeast Asian kingdom civilizations were being established in Vietnam, Khmer, Burma, Siam, and Java – heavily influenced by south migration and trade with the Indian and Chinese Empires (after whom Indochina was named) - the Filipino ancestors may not have appreciated the peace and security in living a kingdom because of the rigid social hierarchy, strict laws, patriotic servitude, forced labor, and wars. This group of defectors included artists, musicians, actors, and singers who reject the repetitive and meticulous practice of the arts in the royal courts; as well as jesters and orators, storytellers and satirists, who may have yearned to crack a joke about the king without risk of punishment; and the nature-worshippers who believe in the supernatural rather than in the divinity of a human god. They preferred a simpler lifestyle, lacked political or military ambitions, had difficulty taking orders, but were probably bad self-regulators. If you look at chaotic Philippines now, where showbiz and politics meet, where the press lacks self-control, and where the clout of the Catholic Church is so tragic, it’s funny, it is not hard to give credence to the study.

The ancient group of free-spirited sailors, eventually formed a leadership structure called balangay, named after the boats they used in search of the perfect beach. The balangay government consolidate food-sourcing efforts and maintain peace and order, and seldom exhibit empire-building ambitions. Food self-sufficiency de-necessitated this, as well as a formal trade system. Abundance of natural resources and warm climate meant sophisticated technology need not be invented.

The lack of a strong imperial culture made for a weak sense of history and continuity as a disciplined system of record-keeping is the hallmark of empires. No one formal religion can also dominate without a strong kingdom patronizing it. This, along with the welcoming, laid-back attitude of the Archipelagic Southeast Asians made European colonization easier.

That Age of Exploration and Imperialism then brought to the Philippines the country’s first elites. Like the elites of Latin America, the vast Spanish colony on the other side of the Pacific, the first Philippine elites were Spanish-Europeans who came to the colonies who knew nothing but a feudal culture. They know no other way of managing property except through amassing land, having slaves till them while keeping their loyalty in check. The landed, rich immediately distinguished themselves from the natives, and that attitude exists today still, long after intermarriage and patriotic movements have technically consolidated the elits and natives into a nation. Today, the socio-cultural divide, and mutual distrust persist. The culture lives on. AP